Bielsko-Biała, 31 sierpnia 2018 roku

W związku ze zmianami dotyczącymi przedawnienia roszczeń, nasi klienci szczególnie z Bielska-Białej i okolic coraz częściej kierują pytania w tym zakresie do radców prawnych i adwokatów naszej Kancelarii.

Z dniem 9 lipca 2018 roku na mocy art. 118 Kodeksu Cywilnego został skrócony termin przedawnienia roszczeń do sześciu lat. Dotąd wynosił dziesięć lat. Natomiast dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.

Skróceniu z dziesięciu lat do sześciu lat ulega również termin przedawnienia dla roszczeń z art. 125 Kodeksu Cywilnego, dotyczący stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczeń stwierdzonych ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd. Natomiast zmianie nie ulega termin przedawnienia dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, który dalej wynosi trzy lata.

Nowelizacja przepisów dotyczących przedawnienia roszczeń, pomimo niejednokrotnie wydłużeniu jego terminu, znacznie ułatwi sposób obliczania dokładnego terminu przedawnienia, a to w związku z zapisem stanowiącym, iż koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień kalendarzowy, w którym ma upłynąć. Jednak terminy przedawnienia, które są krótsze niż dwa lata, nie będą upływały na tej samej zasadzie, a po czasie, w którym faktycznie upłynęły.

Kolejną nowością, którą wprowadza ustawa jest przyjęcie odrębnych regulacji przedawnienia roszczeń przysługujących przeciwko konsumentom. Przed wprowadzeniem zmian konsumentów obowiązywała regulacja, zgodnie z która po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeknie się korzystania z zarzutu przedawnienia. Aktualnie, na podstawie art. 117 § 2¹ Kodeksu Cywilnego, po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi. Oznacza to, że konsument nie musi podnosić zarzutu przedawnienia, aby uchylić się od obowiązku zaspokojenia wierzytelności. Przedawnienie badane jest teraz każdorazowo z urzędu przez sąd.

Jednakże, zakaz dochodzenia roszczeń przedawnionych względem konsumentów nie ma charakteru bezwzględnego. Na podstawie art. 117¹ § 1 Kodeks Cywilny, w wyjątkowych przypadkach sąd może, po rozważeniu interesów stron, nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi, jeżeli wymagają tego względy słuszności. Korzystając z tego uprawnienia sąd powinien rozważyć szczególnie długość terminu przedawnienia, długość okresu od upływu terminu przedawnienia do chwili dochodzenia roszczenia oraz charakter okoliczności, które spowodowały niedochodzenie roszczenia przez uprawnionego, w tym wpływ zachowania zobowiązanego na opóźnienie uprawnionego w dochodzeniu roszczenia.

Do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie ustawy i w tym dniu (czyli 9 lipca 2018 r.) jeszcze nieprzedawnionych stosuje się nowe przepisy. Jeżeli termin przedawnienia jest krótszy niż według przepisów dotychczasowych, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się z dniem wejścia nowych przepisów tj. z dniem 9 lipca 2018 r. Jeżeli jednak przedawnienie, którego bieg terminu rozpoczął się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, nastąpiłoby przy uwzględnieniu dotychczasowego (starego) terminu przedawnienia wcześniej, to przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu. Natomiast do przysługujących konsumentowi roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie ww. zmian i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych, których terminy przedawnienia są określone w art. 118 i art. 125 § 1 Kodeksu Cywilnego stosuje się przepisy ustawy w brzmieniu dotychczasowym. Powyższe oznacza, że roszczenia które przysługują konsumentom podlegają przedawnieniu na starych zasadach.

Aktualnie wierzyciele posiadają mniej czasu na wyegzekwowanie swoich należności, jednak skrócenie terminu przedawnienia należy ocenić jako korzystne, ponieważ zdyscyplinuje wierzycieli do szybszej reakcji na opóźnienia w płatnościach i przyspieszy decyzje o kierowaniu spraw do sądów.

W przypadku, jeżeli uważacie Państwo, iż Wasze zobowiązanie się przedawniło lub mogło przedawnić, zapraszamy do konsultacji powyższego z radcą prawnym lub adwokatem z naszej Kancelarii w Bielsku-Białej lub Szczyrku.