Bielsko-Biała, 20.04.2020r.

Warto poruszyć zagadnienie skutków ogłoszenia upadłości konsumenckiej na stosunki majątkowe małżeńskie upadłego. Najczęściej, przy zawieraniu związku małżeńskiego, para decyduje się na ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej (wspólności ustawowej).  Tego rodzaj wspólność obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Założeniem kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jest to, że majątek objęty wspólnością majątkową małżeńską powstał w wyniku wspólnej pracy obojga małżonków. Do majątku wspólnego należą zatem w szczególności: pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków, dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków, środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków, kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Tymczasem do majątku osobistego każdego z małżonków należą na przykład przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej, przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę (chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił), przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków, przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę (nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość), wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków, przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków, prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy.

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2019 r. sygn. akt III CZP 7/19 z dniem ogłoszenia upadłości małżonka, nieprowadzącego działalności gospodarczej, pozostającego w ustroju wspólności majątkowej, między małżonkami powstaje rozdzielność majątkowa, a majątek wspólny, którego podział nie jest dopuszczalny, wchodzi do masy upadłości.

Powyższa uchwała rzutuje na współmałżonka dłużnika w całkowicie odmienny sposób niż czynią to przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, które wykluczają możliwość egzekucji z majątku wspólnego, jeżeli drugi małżonek nie wyraził zgody na zaciągnięcie zobowiązania przez współmałżonka-dłużnika. Ta zasada wynikająca z prawa materialnego ma również zastosowanie w postępowaniu procesowym, tzw. postępowaniu klauzulowym. Zgodnie z kodeksem postępowania cywilnego nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika zależy od wykazania, że wierzytelność stwierdzona tytułem egzekucyjnym powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonka dłużnika.

Mając na względzie, iż małżonkowie przez szereg lat dorabiają się znacznego majątku, warto skonsultować skutki złożenia wniosku o upadłość konsumencką z dobrym prawnikiem. W przypadku zainteresowania przedstawionym tematem, zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią w Bielsku-Białej.